Relevante ontwikkeling
Kaders
De wettelijke kaders voor de financiering van gemeenten zijn vooral vastgelegd in de Wet Financiering Decentrale Overheden (FiDo) en de daarop gebaseerde uitvoeringsregelingen. Voor de gemeente Groningen is dit uitgewerkt in de volgende in 2021 geldende interne kaders: het Treasurystatuut 2020 (op 27 november 2019 vastgesteld door de raad) en het Handboek Treasury 2020 (op 29 oktober 2019 vastgesteld door het college).
Corona
In het kader van de Coronacrisis heeft de gemeente diverse steunmaatregelen getroffen voor inwoners en instellingen. Ook is er een intern afwegingskader opgesteld voor de wijze waarop steunaanvragen worden behandeld. Uw raad is daarover onder andere per brief geïnformeerd op 24 juni 2020. Eén van de mogelijke maatregelen is het aanpassen van leningen. Het gaat daarbij om maatwerk en kan variëren van het tijdelijk opschorten van betalingsverplichtingen tot het volledig herstructureren van de schulden van de betreffende instelling.
In 2020 zijn in het kader van Corona-steunaanvragen (extra) leningen verstrekt aan Euroborg en Groninger Monumentenfonds. Het gaat om bedragen van respectievelijk 953 duizend euro en (maximaal) 350 duizend euro.
Door Martiniplaza en zwembad Scharlakenhof zijn ook aanvragen gedaan. Die aanvragen zijn in 2021 afgerond.
Voor Martiniplaza heeft dit geresulteerd in een rentemaatregel. Uiteindelijk hoefde Martiniplaza daar geen gebruik van te maken, doordat de liquiditeitspositie zich beter dan verwacht ontwikkelde i.v.m. de inkomsten die gegenereerd zijn door de inzet van Martiniplaza als GGD-locatie. Doordat zwembad Scharlakenhof extra subsidie heeft gekregen, gedekt uit Rijksgelden voor door Corona geraakte zwembaden en ijsbanen, hoefde de lening niet te worden aangepast en kon de ontstane betalingsachterstand worden ingelopen.
Werkelijk aangetrokken langlopende leningen
In 2021 is er voor een totaal van 76,1 miljoen euro aan langlopende consolidatieleningen (>= 1 jaar) ten behoeve van de concernfinanciering afgesloten, waaronder 1,1 miljoen euro van de provincie Groningen in het kader van project Spoed voor Jeugd. Voor het overige ging het om een bedrag van 75 miljoen euro aan fix leningen, die zijn afgesloten tegen een gemiddeld rentetarief van 0,26% en met een looptijd variërend van 15 tot 20 jaar.
Daarnaast zijn er (in 2016 afgesloten) forward leningen gestort, in totaal 78 miljoen euro. Deze leningen zijn ter vervanging van aflopende leningen met hogere rentepercentages.
Financieringsbehoefte
De financieringsbehoefte heeft zich in 2021 als volgt ontwikkeld:
Financieringsbehoefte (x 1 miljoen euro) | Bedrag | Bedrag |
|---|---|---|
Saldo geldleningen o/g | 1.076 | 1.136 |
Beschikbare reserves en voorzieningen | 288 | 290 |
Totaal lange financieringsmiddelen (A) | 1.364 | 1.426 |
Investeringen voorgaande jaren | 1.456 | 1.347 |
Investeringen 2021 | 0 | 125 |
Totaal benodigde financieringsmiddelen (B) | 1.456 | 1.472 |
Uit de tabel blijkt dat het totaal van de benodigde financieringsmiddelen hoger lag dan de beschikbare lange financieringsmiddelen, zowel per 1-1-2021 als per 31-12-2021. Dit houdt in dat we een deel van de financieringsbehoefte hebben ingevuld met korte financieringsmiddelen. Hiervoor hebben we bewust gekozen om binnen aanvaardbare risico’s en rekening houdend met de renteverwachtingen, de rentelasten zo laag mogelijk te houden.
Duurzame banken en Kritisch bankieren
De gemeente Groningen heeft een voorkeursbeleid voor banken met een duurzaam karakter. BNG Bank is een duurzame bank en richt zich met name op financiering van duurzame projecten. BNG Bank is de huisbankier van de gemeente Groningen. De gezamenlijke gemeenten en provincies bezitten 50% van de aandelen en de Staat der Nederlanden bezit de andere 50%. Ook de gemeente Groningen is aandeelhouder en als aandeelhouder hebben we invloed op het beleid van BNG Bank.
Beoordeling kredietwaardigheid tegenpartijen (uitgezette geldleningen en verstrekte garanties)
Aan de hand van jaarcijfers van de tegenpartijen wordt jaarlijks een analyse uitgevoerd voor de beoordeling van hun kredietwaardigheid. De cijfermatige analyse wordt als daar aanleiding toe is aangevuld met een zogeheten position paper over de leningnemer. Daarin wordt de financiële situatie van de leningnemer nader onder de loep genomen en wordt gekeken naar onder andere betaalgedrag, verwachte toekomstige ontwikkelingen en voorspelde inkomsten en uitgaven. Op basis daarvan wordt voorspeld of de leningnemer aan de betalingsverplichting van de aflossing en rente kan blijven voldoen. Mocht dat niet het geval zijn, dan wordt gekeken welke beheersmaatregelen mogelijk zijn en of er een voorziening voor oninbaarheid moet worden getroffen.