Onze ambitie is dat iedereen, jong en oud, gezonder door het leven gaat en gezond ouder wordt. Ons doel is een samenleving waar iedereen naar vermogen meedoet, gelijke kansen heeft en bestaanszekerheid heeft. We investeerden in 2021 dan ook weer in een sociale en fysieke leefomgeving die de gezondheid van onze inwoners beschermt en die gezond gedrag makkelijker maakt. Een gezonde dagelijkse omgeving moet veilig zijn, rookvrij zijn, uitnodigen tot ontmoeting en beweging en de consumptie van gezonde voeding stimuleren. We betrekken inwoners hierbij.
Tussen groepen inwoners en wijken of dorpen bestaan substantiële verschillen qua gezondheid en leefstijl, die mede samenhangen met de sociaaleconomische situatie van de bewoners. Deze verschillen worden door de huidige coronacrisis vergroot voor kwetsbare groepen in deze wijken. Te denken valt aan inkomensonzekerheid, mentale problemen, opleidingsachterstand en gezondheidsschade door corona. Reden te meer om ons extra te richten op de wijken waar veel gezondheidspotentieel is. De gebiedsgerichte aanpak biedt kansen om een gezonde en veerkrachtige wijk te realiseren. Daarbij hanteerden we geen top down benadering maar keken we samen met inwoners en andere partijen naar wat waar nodig is en waar kansen liggen om een gezonde - fysieke en sociale - leefomgeving te creëren.
Op basis van de Wet publieke gezondheid (Wpg) voerde de Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD) taken uit op het gebied van preventie, gezondheidsbevordering en -bescherming. In de dienstverleningsovereenkomst (DVO) maakten we afspraken op welke wijze de GGD optimaal kon bijdragen aan het realiseren van onze doelen.
Dat twee jaar corona de gezondheid negatief heeft beïnvloed lijkt evident, op grond van diverse onderzoeken. Uit de gezondheidsmonitor van de GGD (2020) zien we sinds 2016 met name een verslechtering op het gebied van overgewicht (in relatie tot toename sedentair gedrag), mentale weerbaarheid een eenzaamheid. Of en in hoeverre deze ontwikkelingen daadwerkelijk door corona zijn veroorzaakt of versterkt, is onbekend.
Wat wilden we bereiken in 2021?
- De samenwerking met de GGD in zowel de gemeenschappelijke regeling Publieke Gezondheid & Zorg Groningen ( PG&Z) als de Dienstverleningsovereenkomst tussen de gemeente Groningen en de GGD verder te verstevigen en bestendigen;
- Meer inzicht krijgen in ‘evidence based’ interventies binnen lokaal gezondheidsbeleid die bijdragen aan vergroten van het aantal gezonde levensjaren en de gezondheidsverschillen tussen wijken en groepen te verkleinen;
- Zowel regionaal als lokaal werken de belangrijkste partners in publieke gezondheid (Groninger gemeenten, GGD, Menzis, kennisinstellingen, ziekenhuizen, de Vereniging Groninger Dorpen en andere organisaties) samen op een aantal sleutel thema’s om de gezonde levensjaren van de inwoners van provincie Groningen te vergroten en om gezondheidsverschillen te verkleinen;
- Nog meer gebouwen en openbare ruimtes met een publieke functie rookvrij maken binnen de gemeente Groningen;
- De netwerken van positief opgroeien hebben gezondheid en het maken van gezonde keuzes voor kinderen in hun dagelijkse werkpraktijk en activiteiten geïntegreerd;
- Realiseren van een kansrijke start voor meer kinderen, door het verstevigen van het netwerk rondom geboortezorg (huisartsen, verloskundigen, kraamhulp et cetera).
Wat hebben we hier voor gedaan?
- Met de Aletta Jacobs School of Public Health en de lector Gezonde Stad ontwikkelden we evidence based gezondheidsbeleid. Nieuwe kennis uit onderzoeken werd gedeeld via Leernetwerken, kennisateliers en webinars;
- We zijn partner in het regionale Preventie Overleg Groningen (POG) waarin een groot aantal organisaties op het gebied van gezondheid (wetenschappelijk, bestuurlijk en uitvoerend) samenwerken. In 2021 haalde het POG enkele grote subsidies binnen;
- Naast een regionaal preventieakkoord ontwikkelden we een lokaal preventieakkoord 2021 met de thema’s roken, overgewicht en mentale weerbaarheid, met als verbindende programma’s kansrijke start en de JOGG-aanpak;
Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) is in de gemeente Groningen een instrument binnen Positief Opgroeien en binnen de wijkvernieuwing. We zetten JOGG-regisseurs in, in vijf wijken waarbij de JOGG-regisseurs beschikten over vijf wijkbudgetten om hun doel, gezond gedrag in de sociale en fysieke leefomgeving van het opgroeiende kind en het gezin de norm maken, handen en voeten te geven;- De samenwerking met betrokken partijen is geïntensiveerd en uitgebreid. We ontwikkelden een overkoepelend zorgpad (verwijsroute) vroegsignalering en schreven een plan om het thema armoede hoger op onze agenda krijgen. Ook zetten we een ervaringsdeskundige in armoede in en startten diverse verbeteronderzoeken waaronder een praktijkverbeteringstraject voor signalering en begeleiding van zwangeren met een psychische kwetsbaarheid.
Conclusie
Door de coronacrisis is het belang van (mentale) gezondheid hoger op de agenda komen te staan. In 2021 is onze gezondheidsnota met een jaar verlengd naar 2022, om in te kunnen spelen op landelijke en regionale ontwikkelingen in preventie. Daarnaast hebben wij een Lokaal Preventieakkoord geschreven om op een aantal thema's extra te kunnen inzetten.