1.1.2 Werk

Werk biedt mensen materiële welvaart en economische onafhankelijkheid en is daarmee een van de belangrijkste motoren achter het tegengaan van armoede en schuldenproblematiek. Daarnaast zorgt werk in veel gevallen voor een sociaal netwerk, zinvolle tijdsbesteding en de mogelijkheid tot verdere ontplooiing van talenten; het draagt bij aan het welzijn en welbevinden van mensen.

Wij streven naar een inclusieve arbeidsmarkt en willen iedere werkzoekende passende ondersteuning bieden op weg naar (betaald) werk. Mensen die niet op eigen kracht betaald werk vinden, ondersteunen we met de mogelijkheden die de Participatiewet en de Wet sociale werkvoorziening ons bieden. We onderscheiden de mensen die zichzelf kunnen redden, de mensen die ondersteuning nodig hebben en de mensen die maatschappelijk actief of beschut werken. Jongeren zonder startkwalificatie leiden we zo veel mogelijk terug naar school (zie ook ‘programma 3: Voorkomen schooluitval').

Met de onderstaande indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.

* Nieuwe indicator sinds 2021

Wat wilden we bereiken in 2021?

Ondanks de coronacrisis en de economische gevolgen wilden we de koers vasthouden die we vorig jaar hebben ingezet. Dit betekende meer werkzoekenden bemiddelen naar een betaalde baan en meer mensen activeren zodat ze een waardevolle bijdrage leveren aan de samenleving. We hadden een grote nieuwe instroom verwacht van mensen met een relatief een korte afstand tot werk. Omdat we niet wisten hoe snel de economie kon herstellen, was het de uitdaging om voldoende geschikte werkplekken te vinden om uitkeringsgerechtigden te plaatsen in betaald werk of om ze om te scholen naar banen die wel beschikbaar waren. Mensen die niet direct werk konden vinden wilden we arbeidsfit houden, zodat ze direct aan het werk kunnen zodra de mogelijkheid er was. Daarnaast wilden we nadrukkelijk inzetten op het verwerven van parttime inkomsten uit arbeid.

Basisbaan
We wilden een beperkte groep mensen die geen perspectief meer hebben op regulier werk een basisbaan aanbieden. In een basisbaan worden maatschappelijke taken uitgevoerd tegen een cao-loon.

Wat hebben we hier voor gedaan?

• Het aantal mensen in de bijstand is fors afgenomen;
• Naast grote inzet op individuele begeleiding, hebben we veel (online) trajecten ingezet om mensen te helpen een stap te zetten naar werk in kansberoepen. We hebben samengewerkt met werkgevers voor het opzetten en uitbreiden van leer-werktrajecten en voorschakeltrajecten. Deze trajecten zijn in verschillende branches gestart. In de bouw, techniek en in de zorg zijn trajecten geïnitieerd, ook gericht op statushouders. Een grote promotie campagne voor de horeca, in samenwerking met werkgevers en opleiders, heeft tijdens een event op de Grote Markt 220 sollicitaties opgeleverd;
• Door voorschakeltrajecten en maatwerk ondersteunen we mensen die de stap naar werk nog niet hebben kunnen maken en helpen we bij het mobiliseren en arbeid-fit maken om op termijn de stap naar werk te overbruggen.
• In de thuiszorg ontwikkelen we momenteel een (voorschakel)traject en opleiding in samenwerking met het bedrijfsleven en opleidingsinstituten om mensen te helpen om te starten als huishoudelijke hulp met doorgroei- en ontwikkelmogelijkheden in de zorg;
• Afgelopen jaar zijn 24 inwoners gestart op een basisbaan. In totaal hebben 47 inwoners een basisbaan;
• We hebben ingezet op jobcoaching om de kandidaten die uitstromen te begeleiden op randvoorwaardelijke zaken (bijv. kinderopvang, inkomen, werknemersvaardigheden). Daarnaast hebben we voor een groep kandidaten succesvol werkgevers benaderd om ze naar regulier werk uit te laten stromen (jobhunting);
• Door de coronamaatregelen hebben we minder mensen parttime kunnen begeleiden naar werk;
• 1.200 bijstandsgerechtigde inwoners zijn uitgestroomd naar betaald werk. Dit is meer dan voorgaande jaren, maar iets minder dan begroot. De belangrijkste verklaring is dat het tijdens de twee lockdowns lastiger was om mensen te matchen op werk.  
• Veel jongeren die door de coronamaatregelen hun baan zijn kwijtgeraakt of afgehaakt zijn van school, hebben nieuw werk gevonden of zijn terug naar school gegaan. Het aantal personen dat uitstroomt naar school valt iets lager uit. Een mogelijke oorzaak hiervan is dat veel jongeren geen uitkering hebben aangevraagd. Het logische gevolg is dat zij ook niet uit kunnen uitstromen.

Werk- en Ontwikkelprogramma
Voor mensen die niet zelfstandig werk konden vinden hebben we het Werk- en Ontwikkelprogramma voortgezet. Hierbij is de inzet dat iedereen die dat kan (duurzaam) aan het werk gaat. Als dat niet lukt, zoeken we naar een alternatieve mogelijkheid om maatschappelijk actief te worden. Centraal staat de ontwikkeling van talent van onze inwoners. We hebben gewerkt aan:

• De aanpak van WW naar bijstand door vroegtijdig een aanbod te doen. Hiermee hielpen we 80 mensen aan het werk.
• We hebben Talentperron ontwikkeld zodat werkzoekenden zich kunnen oriënteren op de arbeidsmarkt en werkgevers en opleiders zich kunnen presenteren op de arbeidsmarkt.
• We hebben de Ontwikkelladder ontwikkeld. Hiermee krijgen we zicht op de positie van mensen in het re-integratieproces;
• We hebben mensen een praktijkverklaring laten halen voor bepaalde onderdelen van een Mbo-opleiding;

In Pilot Oost hebben we een multidisciplinaire aanpak ontwikkeld door mensen in de bijstand in beeld brengen en een aanbod doen;

• Met de inzet van Mobility Mentoring hebben we coaches opgeleid, ten behoeve van het verminderen van spanning en stress bij deelnemers aan trajecten;
• We hebben uitvoering gegeven aan de uitstroompremie op werk waardoor mensen die langer dan 3 jaar een uitkering hebben en uitstromen naar (parttime) werk een uitstroompremie ontvangen. In 2021 hebben 138 personen een premie ontvangen, waarvan 85 personen de volledige premie hebben ontvangen.

Conclusie

De coronapandemie en de maatregelen hebben sporen achtergelaten in onze maatschappij. Toch wist de economie zich in sommige sectoren relatief snel te herstellen. Door de steunmaatregelen bleef werkgelegenheid behouden. Er ontstond zelfs krapte in bepaalde sectoren, waardoor veel mensen ander werk konden vinden en de instroom in de bijstand uitbleef. Ook stroomden mensen in de bijstand uit naar werk. Het aandeel langdurig bijstandsgerechtigden daalt echter niet. Op deze groep zullen we ons meer gaan focussen. Voor mensen die de stap naar werk niet konden maken hebben we geholpen met om-, her- of bijscholingstrajecten of hebben we gekeken hoe ze (ondanks) corona op een andere manier maatschappelijk actief konden worden of blijven. 47 mensen werkten eind vorig jaar in een basisbaan.