De Gemeente Groningen vervult op de beleidsterreinen Beschermd Wonen en Opvang de rol als Centrumgemeente. We willen als gezamenlijke Groninger gemeenten kwetsbare inwoners, zoals dak- en thuislozen, verslaafden en ex-gedetineerden, zo kort als mogelijk en zolang als nodig, onderdak en begeleiding bieden gericht op rehabilitatie en duurzaam herstel. De voorzieningen Beschermd wonen en Opvang bieden opvang aan inwoners in de provincie Groningen bij crisissituaties én opvang plus begeleiding aan inwoners die vanwege psychiatrische aandoening of psychosociale problematiek aangewezen zijn op een niet (geheel) zelfstandige woonvoorziening. Daarnaast richten we ons op het voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld. De gemeente Groningen is aangewezen als Centrumgemeente en ontvangt hiervoor rijksmiddelen. Onder huiselijk geweld verstaan we (ex-)partner-, ouderen- en kindermishandeling. We willen huiselijk geweld zoveel mogelijk signaleren en effectieve systeemgerichte hulp bieden zodat het geweld duurzaam wordt beëindigd. Indien nodig bieden we opvang.
Met de onderstaande indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.
Prestatie-indicatoren | Rekening | Rekening | Begroting | Rekening 2021 |
|---|---|---|---|---|
Aantal geregistreerde daklozen dat gebruik maakt van opvangvoorzieningen | 494 | 402 (Gewijzigd 709) | Stabiel | *706 |
Aantal unieke personen dat gebruikmaakt van de nachtopvang | 292 | 214 | Stabiel | **104 |
Aantal unieke personen dat gebruikmaakt van de crisisopvang | 157 | 159 | Stabiel | 150 |
Aantal unieke personen dat gebruikmaakt van de dagopvangvoorzieningen | 724 | 565 | 700 | ***524 |
Percentage unieke personen dat na crisisopvang duurzaam rehabiliteert met een eigen woonplek c.q. woonadres | 69% | 61% | Stabiel | 58% |
Percentage personen dat in 2 weken tenminste 3x of vaker per week gebruik maakt van de nachtopvang | 39% | 64% | <40% | ****>40% |
Aantal unieke personen met voorziening Beschermd wonen (tussen haakjes Gemeente Groningen) | 1.623 | 1.694 | Daling* | 1.100 |
Aantal meldingen van huiselijk geweld bij Veilig Thuis/gemeente | 746 | 1.193 | > 800 | 969 |
Aantal huisverboden gemeente | 28 | 45 | > 40 | 32 |
Aantal betrokken kinderen bij huisverboden | 25 | 27 | > 40 | N.b |
Aantal casussen intensief casemanagement bij Veilig Thuis regio | 85 | 108 | > 100 | 85 |
Aantal vrouwen van 18 jaar of ouder in de vrouwenopvang | 134 | 148 | < 200 | 130 |
Aantal kinderen in de vrouwenopvang | 168 | 339 | < 250 | 140 |
Aantal vrouwen dat niet kan worden opgenomen in de VO vanwege maximale bezetting | 30 | 45 | 0 | ******28 |
Gemiddelde duur van de opnameperiode van vrouwen (in dagen) | 9,4 maand. | 9,6 maand | 400 | 337 |
* We hebben de telling van het aantal geregistreerde daklozen in overeenstemming gebracht met de telwijze door het CBS en het ministerie van VWS. Dat betekent dat we nu ook meetellen: (a) met terugwerkende kracht vanaf 2003 het aantal briefadreshouders meetellen en (b) met ingang van 2021 de zogenaamde bankslapers die bij vrienden, kennissen of familie overnachten, zonder vooruitzicht op een slaapplaats voor de daarop volgende nacht. NB. Telling van unieke personen, dus geen dubbeltelling;
** Het afnemend aantal gebruikers van de nachtopvang (Nb. Feitelijk daklozen) heeft een relatie met de ingebruikname van hotelbedden in verband met de coronapandemie (zie noot 4). Daarnaast heeft het ook te maken met de omzetting naar 24-uurs opvang. Met de opening van opvangvoorzieningen aan het Albertina Agnesplein, de Aceroflat en het Lauwershuis zijn mensen geplaatst in een 24-uurs setting (ook in de Schoolstraat). Mensen kunnen zich hier inschrijven als tijdelijk bewoner, waarmee we ze rekenen tot de groep residentieel daklozen;
*** Als gevolg van de coronapandemie hebben de dagopvangvoorzieningen ook in 2021 gewerkt met aangepaste openingstijden, met als gevolg een lager bezoekersaantal. Zo moest het aantal bezoekers worden beperkt in verband met de anderhalve meter maatregelen. Deze beperking leidde er toe dat voor bezoekers met een eigen woning incidenteel gewijzigde openingstijden golden;
**** In verband met Corona en de verruimde mogelijkheden voor winter-noodopvang hebben we, samen met onze ketenpartners, extra opvangcapaciteit gecreëerd. Juist de wens om mensen tijdens de lockdown langdurige (24 uur) een plek te kunnen geven zorgt er voor dat beoogde <40% niet is behaald;
***** Het aantal unieke cliënten BW is in 2021 fors gedaald. Hiervoor zijn twee oorzaken te benomen, Per 1 januari zijn de gemeenten Eemdelta, het Hogeland, Oldambt en Groningen gedecentraliseerd en per 1 juli de overige Groninger Gemeenten. Dit betekent dat de regio gemeenten voortaan zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen BW populatie. Daarnaast zijn er in 2021 mensen uitgestroomd naar de WLZ waardoor het aantal cliënten BW voor de gemeente Groningen daalde van ongeveer 1.700 in december 2020 naar ongeveer 700 cliënten in december 2021;
******Hiervan is voor 10 vrouwen plus kinderen tijdelijke opvang in een hotel geregeld wegens dringende veiligheidsproblematiek.
Wat wilden we bereiken in 2021?
Onverkort streven wij ernaar te voorkomen dat mensen zonder voorzieningen op straat belanden. Dit doen we door:
- Mensen zoveel mogelijk lokaal, in de eigen regio en omgeving, in een vroeg stadium ondersteuning te bieden zodat verdere afhankelijkheid van zwaardere zorg wordt voorkomen;
- De uitstroom van cliënten Beschermd wonen bevorderen door de samenwerking tussen aanbieders, gemeenten en corporaties te intensiveren;
- Een betere afstemming en aansluiting organiseren van de verschillende wettelijke ondersteuningsvoorzieningen (Jeugd, Wmo en BW&O) per gemeente, maar ook als samenwerkende gemeenten in de regio;
- Goede afstemming en samenwerking tussen betrokken ketenpartners op het gebied van zorg en veiligheid bij de aanpak van huiselijk geweld;
- Verdere ontwikkeling en uitvoering van effectieve interventies bij huiselijk geweld op lokaal en regionaal niveau, ook om te voorkomen dat huiselijk geweld verder escaleert en crisisopvang nodig is.
Wat hebben we hier voor gedaan?
- In samenspraak met gemeenten, zorgaanbieders, corporaties en ervaringsdeskundigen is de Leidraad ‘Ontwikkeling Maatschappelijke opvang 2021-2023’ opgesteld waarin stappen gezet worden naar een toekomstbestendige opvang;
- Een ondersteuningsteam is actief om de samenwerking rond uitstroom van cliënten BW&O te bevorderen;
- Er zijn stappen gezet in de decentralisatie van Beschermd wonen. Zo is de toegang tot Beschermd wonen in Groningen en alle andere gemeenten gerealiseerd, zodat zoveel mogelijk in de eigen lokale situatie ondersteuning plaats kan vinden;
- In regionaal verband zijn voorbereidingen getroffen voor de gezamenlijke inkoop van Beschermd Wonen voor 2023 en verder;
- Ontwikkeling van een regionale aanpak seksueel geweld, een regionaal governance model Veilig Thuis en samenwerkingsafspraken Veilig Thuis met lokale teams.
- Inzet expertise vrouwenopvang bij ambulante aanpak huiselijk geweld;
- uitvoering regionale pilot MDA++ complexe casuïstiek;
- Namens centrumgemeenten VO uitvoering geven aan coördinatiefunctie met betrekking tot landelijke opvang van slachtoffers eer-gerelateerd geweld en loverboy-problematiek bij Fier in Friesland.
Conclusie
In samenspraak met alle gemeenten en andere partners hebben we stappen gezet om de ondersteuning en verantwoordelijkheid voor de kwetsbare medemens zoveel mogelijk ‘bij de basis, zijnde de lokale situatie’, te beleggen en te faciliteren. In het kader van de gedecentraliseerde toegang tot Beschermd Wonen is de samenwerking aangegaan met zorgaanbieders en sociale teams om een uitstroomtraject van cliënten zo goed mogelijk te begeleiden. De verbetering van de regionale aanpak van huiselijk geweld was op alle fronten volop in ontwikkeling en dat was ook hard nodig; het aantal meldingen bij Veilig Thuis lag ook in 2021 op een hoog niveau. De capaciteit van de vrouwenopvang is met extra rijksmiddelen met drie plekken uitgebreid.