Programma 9: Kwaliteit van de leefomgeving

Financiën

Wat heeft het gekost?

In dit onderdeel geven wij per deelprogramma een toelichting op de afwijking in de baten en de lasten > 250 duizend euro.

Deelprogramma
(bedragen x 1.000 euro)

Primitieve begroting

Actuele begroting

Rekening 2021

Verschil

Lasten

09.1 Onderhoud en beheer openbare ruimte

74.677

74.836

91.615

-16.779

09.1.1 Schone en hele leefomgeving

50.513

50.992

52.576

-1.583

09.1.2 Riolering en water

21.176

20.870

35.749

-14.879

09.1.3 Dierenwelzijn

240

240

327

-87

09.1.4 Begraven

2.747

2.733

2.963

-230

09.1.5 Bewonersparticipatie

0

0

0

0

09.2 Afvalinzameling en -verwerking

27.407

27.468

31.030

-3.563

09.2.1 Afval inzamelen en verwerken

27.407

27.468

31.030

-3.563

09.3 Leefkwaliteit

5.797

12.110

12.315

-205

09.3.1 Robuust en veerkrachtig

1.568

2.688

2.457

230

09.3.2 Stimuleren gezond, veilig en d

4.228

9.422

9.857

-435

Totaal Lasten

107.881

114.414

134.960

-20.547

Baten

09.1 Onderhoud en beheer openbare ruimte

37.830

37.988

37.136

-853

09.1.1 Schone en hele leefomgeving

14.254

14.412

14.708

296

09.1.2 Riolering en water

21.873

21.873

20.666

-1.207

09.1.3 Dierenwelzijn

0

0

8

8

09.1.4 Begraven

1.703

1.703

1.753

50

09.1.5 Bewonersparticipatie

0

0

0

0

09.2 Afvalinzameling en -verwerking

33.816

33.816

37.147

3.331

09.2.1 Afval inzamelen en verwerken

33.816

33.816

37.147

3.331

09.3 Leefkwaliteit

1.612

4.126

4.639

513

09.3.1 Robuust en veerkrachtig

4

911

923

13

09.3.2 Stimuleren gezond, veilig en d

1.608

3.215

3.715

500

Totaal Baten

73.258

75.930

78.922

2.992

Totaal Saldo voor bestemming

34.623

38.484

56.039

-17.555

Reserve mutaties

Totaal toevoegingen

530

1.010

1.010

0

Totaal onttrekkingen

2.030

4.167

4.167

0

Totaal saldo na bestemming

33.123

35.327

52.881

-17.554

Financiële toelichting

9.1 Onderhoud en beheer openbare ruimte

Lasten

Baten

Saldo

Afwijking

-16.779

-853

-17.632

Correctie activering BTW-riolering (N 16,8 miljoen euro)
In december 2021 is de raad per brief geïnformeerd over de uitkomsten van het onderzoek naar de waarderingsmethode voor riolering. Uit dit onderzoek is gebleken dat we de bijdrage vanuit riolering aan de algemene middelen te hoog hebben geraamd. Dit resultaat is ontstaan omdat we vanaf 2008 - ten onrechte - de BTW op investeringen riolering als bezit hebben toegevoegd aan onze balans. In deze jaarrekening herstellen we de optelsom van deze omissies in alle jaren tot en met 2021 in één keer. Het totale nadeel ten laste van het rekeningresultaat 2021 bedraagt ca. 16,8 miljoen euro.
Voor nadere informatie over deze correctie verwijzen wij naar de collegebrief met het kenmerk 593724-2021.

Rioolheffing (V 5 duizend euro)
Lagere baten van 124 duizend euro worden vooral verklaard door de in 2021 gerealiseerde lagere opbrengsten uit rioolheffing als gevolg van minder aansluitingen. Aan de lastenzijde bedraagt het resultaat voor dotatie aan de voorziening Riolering vervangingsinvesteringen 1,31 miljoen euro voordelig. Dit komt ten eerste doordat 782 duizend euro minder is besteed aan projecten groot onderhoud van het programma 2021. Dit betreft met name baggerprojecten. Voor een groot deel is het programma 2021 wel aanbesteed, echter de oplevering hiervan vindt pas plaats in 2022.

Ten tweede zijn de lasten voor materieel 528 duizend euro lager door een achterloop op investeringen, minder brandstofkosten (onder andere door een toename van elektrisch materieel) en minder inhuur van materieel. Van het brutoresultaat aan de lastenzijde van 1,31 miljoen euro is het resultaat op projecten groot onderhoud van 782 duizend op projecten gedoteerd aan de Voorziening Riolering groot onderhoud. Het resterende totale eindresultaat op de rioolheffing bedraagt 399 duizend euro. Dit bedrag is gedoteerd aan de voorziening Riolering vervangingsinvesteringen. In totaal resteert een voordelig resultaat van 129 duizend euro aan de lastenzijde (1,31 miljoen -782 duizend – 399 duizend = 129 duizend). Per saldo een resultaat van 5 duizend euro voordelig.

Wegen (V 958 duizend euro)
Dit voordelige resultaat bestaat uit een aantal onderdelen die hieronder worden toegelicht:

  • Kapitaallasten investeringsprojecten groot onderhoud (V 339 duizend euro)
    In de begroting 2021 zijn structureel intensiveringsmiddelen beschikbaar gesteld voor de dekking van kapitaallasten behorende bij investeringsprojecten groot onderhoud. Dit betreft projecten om diverse voorzieningen in de openbare ruimte te vervangen, zoals bij het openbaar lichtnet, beweegbare bruggen en viaducten, verharding, speeltoestellen en openbare recreatievoorzieningen. Eind 2021 valt van deze middelen 339 duizend euro vrij. Deze vrijval wordt met name verklaard doordat bij een deel van de projecten vertraging optreedt en doorlopen naar het volgende jaar. Hier liggen diverse omstandigheden aan ten grondslag;
  • Kapitaallasten gele stenen (V 110 duizend euro)
    In de begroting 2021 zijn structureel intensiveringsmiddelen beschikbaar gesteld voor de dekking van kapitaallasten behorende bij het investeringsproject vervanging gele stenen binnenstad. Dit gaat om een bedrag van 252 duizend euro. Eind 2021 valt van deze middelen 110 duizend euro incidenteel vrij doordat pas wordt afgeschreven als afzonderlijke projecten volledig gereed zijn;
  • Emissievrij wagenpark (V 110 duizend euro)
    Met ingang van de begroting 2020 is jaarlijks 300 duizend euro beschikbaar gesteld om vanaf 2023 ons wagenpark emissievrij te hebben. Het gaat hierbij om het vervangen van 128 dienstvoertuigen over meerdere jaren. Eind 2021 valt van dit budget 110 duizend euro vrij. De belangrijkste oorzaak hiervoor is dat de realisatie van kapitaallasten behorende bij deze vervangingen pas ingaat in 2022;
  • Wegen – overige budgetten (V 399 duizend euro)
    Dit voordeel bestaat vooral uit lagere lasten voor materieel. Dit wordt vooral verklaard door een achterloop op investeringen, minder brandstofkosten (onder andere door een toename van elektrisch materieel) en minder inhuur van materieel.

Groen- en speelvoorzieningen (N 835 duizend euro)
Aan de lastenzijde is een overschrijding op de programmabudgetten van 290 duizend euro. Dit komt met name door een overschrijding op de bomenprojecten en door meer uitgaven voor het verbeterplan straatbomen en ecologisch bermbeheer.
Daarnaast leidt een herijking van budgetten tot een verschuiving van lasten en baten van het product Groen en ecologie naar het product Groen- en speelvoorzieningen. Dit betreft een verschuiving van met name personele lasten van deelprogramma 9.3 Leefkwaliteit naar het deelprogramma 9.1 Onderhoud en Beheer Openbare ruimte. Hier leidt dat tot hogere lasten van 352 duizend euro.
Ook zijn in 2021 kosten gemaakt voor schoonmaakwerkzaamheden in het Noorderplantsoen en bij het Stadsstrand. Voor de kosten ad 50 duizend euro was in de begroting geen dekking. Tot slot leiden kleinere effecten tot een nadeel van 6 duizend euro.
De lagere baten van 137 duizend euro worden hoofdzakelijk veroorzaakt door niet-verlengde opdrachten voor onderhoud tuinen en sportaccommodaties. Reden hiervan is dat er onvoldoende capaciteit beschikbaar is om deze opdrachten uit te voeren. Dit heeft te maken de terugloop van SW-medewerkers wat leidt tot onvoldoende capaciteit om de opdrachten uit te voeren.

Kunstwerken (V 683 duizend euro)
De lagere lasten van 347 duizend euro worden vooral verklaard doordat projecten doorlopen naar het jaar 2022 en uitgaven niet in 2021 hebben plaatsgevonden. Dit betreft met name het project Boeremapark in Haren. Het voordelige effect aan de batenzijde van in totaal 336 duizend euro wordt onder andere verklaard door niet-begrote inkomsten voor onder andere het Scholtenmonument (189 duizend euro) en een vergoeding van Rijkswaterstaat voor het project Boterdiep, Damwand (89 duizend euro).

Inzamelen bedrijfsafval (zakelijk) (N 768 duizend euro)
Bij de inzameling van bedrijfsafval is in 2021 een lagere omzet gerealiseerd (535 duizend euro). Als gevolg van de coronapandemie kon er minder bedrijfsafval worden opgehaald. Daarnaast was er een nadelig effect door het verlies van een aantal klanten. De hogere lasten van 233 duizend euro worden vooral verklaard door een te lage raming van het aantal te verwerken tonnages. In de begroting 2022 hebben wij dit hersteld.

Taakstelling (N 563 duizend euro)
Extra activiteiten voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte in onze gemeente hebben in 2021 druk gezet op de bestaande financiële middelen. Dit is de belangrijkste oorzaak waarom we een organisatietaakstelling niet hebben gehaald. Deze taakstelling bevat onder meer een te realiseren bezuiniging op de nominale compensatie. Dit leidt binnen dit deelprogramma tot hogere lasten van in totaal 563 duizend euro.

Beheer openbare ruimte – regulier (N 264 duizend euro)
Door de vorstperiode aan het begin en einde van 2021 was meer inzet van personeel en materieel noodzakelijk met hogere kosten van gladheidsbestrijding tot gevolg.

Overige (N 48 duizend euro)
Overige verschillen tellen op tot een nadeel van 48 duizend euro.

9.2 Afvalinzameling en -verwerking

Lasten

Baten

Saldo

Afwijking

-3.563

3.331

-232

Afvalstoffenheffing (N 100 duizend euro)
In 2021 was het resultaat op de afvalstoffenheffing vóór dotatie aan de Voorziening afvalstoffenheffing positief. Dit positieve resultaat is gedoteerd aan de voorziening Afvalstoffenheffing. Doordat een dotatie aan de voorziening tot extra lasten leidt, is het totale resultaat van de afvalstoffenheffing binnen dit deelprogramma negatief. In deelprogramma 9.2 Afvalinzameling en -verwerking worden de lasten van overhead niet meegenomen. Deze lasten zijn in deelprogramma 14.1 Overhead en ondersteuning organisatie opgenomen.

Lasten (N 1,288 miljoen euro)
De hogere lasten doen zich voor bij diverse onderdelen:

  • Hogere inhuurkosten onder andere door niet-begrote inzet van menskracht en middelen om invulling te geven aan de motie "een volgende stap in de afvalinzameling" en extra in rekening gebrachte kosten door het ARCG (Afvalbeheer Regio Centrum Groningen) (322 duizend euro);
  • Meer vuilverwerkingslasten voor gft, grof vuil en grijs afval (534 duizend euro);
  • Meer inkomsten door een hogere papierprijs (406 duizend euro);
  • Lagere kosten voor materieel. Dit wordt vooral verklaard door een achterloop op investeringen, minder brandstofkosten (onder andere door een toename van elektrisch materieel) en minder inhuur van materieel (346 duizend euro);
  • Hogere kwijtscheldingslasten (555 duizend euro);
  • Hogere lasten van 479 duizend euro door een extra dotatie aan de voorziening Afvalstoffenheffing. Deze dotatie betreft het totale voordelige resultaat in 2021 op de afvalstoffenheffing;
  • Overige nadelige effecten (150 duizend euro).

Baten (V 1,188 miljoen euro)
De hogere baten bestaan vooral uit hogere opbrengsten uit opgelegde heffingen als gevolg van meer aansluitingen (659 duizend euro). Dit betreft met name de categorie Bewoning door één persoon. Daarnaast zijn de oninbare bedragen lager uitgevallen (220 duizend euro). Ook zijn leges in rekening gebracht bij studentenhuizen. Deze inkomsten waren niet begroot (275 duizend euro). Tot slot leiden overige effecten tot een voordeel van 34 duizend euro.

Overige afvalstromen (N 8 duizend euro)
Hogere lasten en baten van circa 2,1 miljoen euro ontstaan door de niet-begrote Nedvang-vergoeding voor kunststof. Deze vergoeding is ontvangen door de gemeente Groningen en vervolgens doorbetaald aan de afvalverwerker. Per saldo is dit een neutraal effect. Overige kleinere afwijkingen leiden tot een nadeel van 8 duizend euro.

Overige (N 124 duizend euro)
Overige verschillen tellen op tot een nadeel van 124 duizend euro.

9.3 Leefkwaliteit

Lasten

Baten

Saldo

Afwijking

-205

513

308

Afronding sanering voormalige vuilstortlocatie Woltersum (N 178 duizend euro)
In 2018 hebben de voormalige gemeenten Ten Boer en Groningen en provincie Groningen afspraken gemaakt over de sanering van een voormalige vuilstort bij Woltersum. Deze sanering is in 2021 afgerond.

In de afspraken was destijds de volgende kostenverdeling opgenomen:

  • Gemeente Ten Boer 600 duizend euro;
  • Gemeente Groningen 3,2 miljoen euro;
  • Provincie Groningen 4,0 miljoen euro.

Daarbij is toen ook afgesproken dat de maximale bijdrage van de provincie Groningen de hierboven vermelde 4 miljoen euro was en dat zij niet zouden bijdragen aan eventuele meerkosten.

Deze meerkosten hebben zich echter wel voorgedaan. Bij de sanering is aanzienlijk meer gevaarlijk afval aangetroffen dan vooronderzoeken deden vermoeden. Ook waren delen van de kleilaag onder het gevaarlijk afval zowel in omvang als in mate van verontreiniging aanzienlijk groter dan verwacht.

Inmiddels had de provincie Groningen aangegeven bereid te zijn een deel van de meerkosten te willen betalen. Zij hebben 270 duizend euro beschikbaar gesteld.

Vervolgens heeft de raad in september 2021 besloten de verwachte gemeentelijke bijdrage in de meerkosten van in totaal 1,030 miljoen euro, te dekken uit de Algemene Reserve.

Bij het opstellen van de jaarrekening zijn de definitieve meerkosten bekend geworden. Deze werden voornamelijk veroorzaakt door hogere algemene- en uitvoeringskosten. Er was sprake van langere inzet van expertise en gebruik van voorzieningen. Tevens is schadeherstel aan drie panden uitgevoerd. Dit heeft geleid tot een nadelig resultaat van 178 duizend euro.

SIF Groen (N 296 duizend euro)
De SIF-middelen voor het Groenplan Vitamine G hebben we bij het opstellen van de begroting 2021 in de reserve SIF gestort. In 2021 overstegen de uitgaven voor het Groenplan het jaarbudget. Dit leidt binnen dit deelprogramma tot hogere lasten van 296 duizend euro

Groen- en speelvoorzieningen (V 352 duizend euro)
Een herijking van budgetten leidt tot een verschuiving van lasten en baten van het product Groen en ecologie naar het product Groen- en speelvoorzieningen. Dit betreft een verschuiving van met name personele lasten van deelprogramma 9.3 Leefkwaliteit naar het deelprogramma 9.1 Onderhoud en Beheer Openbare ruimte. Per saldo leidt dit hier tot een voordeel van 352 duizend euro en bij 9.1 Onderhoud en Beheer Openbare ruimte tot een evenredig nadeel.

Overige (V 430 duizend euro)
Overige verschillen worden vooral verklaard doordat de beschikbare intensiveringsmiddelen voor het programma Leefkwaliteit niet volledig konden worden ingezet in 2021, waaronder de middelen Groen en duurzaam Eelde (V 138 duizend euro). Daarnaast zijn de middelen voor het uitvoeringsprogramma Bodem niet volledig ingezet (V 135 duizend euro). Onder meer ligt hier vertraging in planvorming aan ten grondslag.

Risico's

Voor een totaal overzicht van de risico's zie Paragraaf 3: Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Ontwikkelingen

Voor een totaal overzicht van de ontwikkelingen zie Paragraaf 3: Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Deze pagina is gebouwd op 07/05/2022 16:24:24 met de export van 07/05/2022 16:01:18