De coronacrisis en de druk op de leefbaarheid en veiligheid hielden de Groningse samenleving in 2021 in haar greep. De belangrijkste ontwikkelingen in 2021 zijn de druk van de georganiseerde, ondermijnende criminaliteit op de rechtstaat, de moordaanslag op een journalist, de verjonging en verharding van jeugdcriminaliteit, dodelijke steekincidenten en een beschieting van een woning, serieuze signalen van arbeidsuitbuiting.
De dreigingen en problemen op het gebied van openbare orde zijn vergroot. De toename van ondermijnende criminaliteit bedreigt de veiligheid in Groningen en de sociale samenhang in kwetsbare wijken. Dit wordt bovendien versterkt door de effecten van corona. Denk aan de stapeling van maatschappelijke problematiek, de economische recessie en een verhoogd risico dat vastgoed in de verkeerde handen belandt. De keerzijde van de groei van Groningen is namelijk de druk op de woningmarkt. We zien huisjesmelkers en malafide vastgoedondernemers: investeringen in vastgoed kunnen nadelige effecten hebben. De opmars van ondermijning gaat gepaard met geweld (wapengebruik) - steeds vaker gepleegd door jongeren - en hierdoor ontstaan gevaarlijke situaties in de wijken. Daarbij is de Groningse drugshandel veelzijdig, winstgevend en veroorzaakt deze sociale schade vanwege klantenwerving en rekrutering.
De coronacrisis werkt ook door in verscherpte tegenstellingen en een toename van het aantal demonstraties en maatschappelijke onrust. Ontevredenheid in de samenleving en wantrouwen richting de overheid uit zich online en via demonstraties op straat. Het aantal demonstraties in Groningen is de afgelopen jaren fors toegenomen. Ook zijn er zorgen over de toename van de aanhang van complottheorieën en rondom de toepassing van antidemocratische middelen bij protesten tegen overheidsbeleid of het oproepen daartoe.
2021 heeft opnieuw onze toenemende kwetsbaarheid in het digitale domein getoond met de ontwikkeling rondom Log4j en achterblijvende weerbaarheid van onze inwoners en ondernemers. Tegelijkertijd zien we een sterke toename van het aantal en de impact van cyber-en gedigitaliseerde criminaliteit, steeds vaker gepleegd door jongeren. Om als gemeente trefzeker te kunnen reageren op hacks, cybercrime, desinformatie en online aangejaagde verstoringen van de openbare orde zijn extra inspanningen nodig.
In 2021 zijn afwijkingen tussen geprognosticeerde kosten en activiteiten en de geboekte resultaten op onderdelen groter dan voorgaande jaren. Dit is deels te verklaren doordat we sturen op structurele budgetten en dat de incidentele budgetten door een krappe arbeidsmarkt en coronamaatregelen moeilijker te besteden waren. Daarnaast is onvoorspelbaarheid is inherent aan het veiligheidsdomein. Flexibiliteit om in te spelen op terreinen die ineens opspelen blijft van belang en vraagt continu om bijsturing.