Ook in 2021 sloeg de coronacrisis hard toe. Met de lockdowns, het vele thuiswerken, online onderwijs volgen en online shoppen is ons verplaatsingsgedrag enorm veranderd ten opzichte van de tijd voor corona. Dat geldt voor het totaal aantal verplaatsingen, maar zeker ook voor de verhouding tussen de verschillende vervoerswijzen onderling (de modal split). We zien dat het aantal reizigers in het openbaar vervoer nog altijd ver onder het oude niveau ligt en ook het gebruik van bijvoorbeeld onze P+R terreinen blijft achter bij onze prognoses. Het is moeilijk te voorspellen of en hoelang de effecten van de coronacrisis zichtbaar zullen blijven in ons verplaatsingsgedrag.
We zien dat het aantal inwoners in 2021 in onze gemeente tot 235.000 is toegenomen en dat het aantal arbeidsplaatsen met ruim 3% is gegroeid. Zowel het aantal inwoners als het aantal arbeidsplaatsen groeit de komende decennia naar verwachting nog veel verder, terwijl het aantal inwoners in de regio juist daalt en voorzieningen op het platteland mede daardoor steeds vaker verdwijnen. Voorzieningen in de stad Groningen worden daarmee nog belangrijker voor de regio. Extra inwoners en arbeidsplaatsen, maar ook meer bezoekers, leidt tot extra mobiliteit van, naar en binnen onze gemeente en dus meer rondrijdende en geparkeerde voertuigen.
De groei van onze gemeente zet de bereikbaarheid (verder) onder druk. Nu al leidt de verkeersdruk tot opstoppingen, volle treinen en bussen, drukte op fietspaden en steeds meer onveilige situaties. Door de verwachte groei nemen deze knelpunten toe. Ook wordt de schaarse openbare ruimte steeds meer opgeëist door het verkeer. Zo neemt de auto van alle vervoersvormen de meeste ruimte in. Mensen die per auto reizen, hebben veel meer ruimte nodig dan fietsers, treinreizigers, buspassagiers of voetgangers. Zonder ingrijpen neemt in onze gemeente, en vooral in de stad, het ruimtebeslag door het (auto)verkeer fors toe. Dat belemmert ons in onze ambities om aantrekkelijke buitenruimtes te creëren met veel groen, gelegenheid voor ontmoeten, spelen en verblijven.
In de Mobiliteitsvisie Groningen Goed op Weg 2022-2040, die op 22 december 2021 is vastgesteld, hebben we een omslag in ons denken gemaakt door op veel meer plekken afscheid te nemen van het uitgangspunt dat de auto centraal staat in de manier waarop we onze openbare ruimte inrichten. We kiezen in Groningen voor een 'doorwaadbare' stad. Dat is een gemeente waarin de fiets of te voet de makkelijkste en snelste manier is om je te verplaatsen. Je kunt weliswaar nog steeds met de auto, maar dat hoeft niet langer zo snel mogelijk te moeten kunnen. In principe wordt daarom op alle wegen binnen de bebouwde kom de maximumsnelheid verlaagd tot 30 km/uur, tenzij er een reden is om een specifieke weg 50 km/uur te houden. Ook laten we het autoverkeer zoveel mogelijk via de ringwegen en hoofdwegen rijden.
Verduurzaming blijft een belangrijk thema in ons mobiliteitsbeleid. Inwoners én bezoekers worden uitgedaagd om de auto zoveel mogelijk te laten staan door met het openbaar vervoer te reizen, de fiets te pakken of door te lopen. Op de langere afstanden is een combinatie van vervoermiddelen soms beter geschikt. Daarom zijn we ons blijven inzetten voor kwalitatief hoogwaardige P+R voorzieningen. Ook hebben we vergunningen verleend aan twee aanbieders van deelscooters. Naast de keuze voor duurzame vervoermiddelen zetten we in op de vergroening van de vervoermiddelen zelf. De overgang van fossiele brandstoffen naar elektrisch rijden (of waterstof) is daarbij één van de belangrijkste veranderingen. Ook daarin worden grote stappen gemaakt. Zo rijden er inmiddels 200 elektrische en waterstofbussen rond in Groningen en Drenthe, zijn er belangrijke vervolgstappen gezet naar een zero-emissiezone voor stadslogistiek in de binnenstad, is besloten om snorfietsen met een fossiele brandstofmotor in de toekomst te weren op veel fietspaden in onze gemeente én gaan we onverminderd door met het plaatsen van elektrische laadpalen.
Qua parkeren hebben we in verschillende stadswijken betaald parkeren ingevoerd. Daarmee verminderen we de parkeerdruk, zodat bewoners weer in hun eigen straat kunnen parkeren en het woongenot verbetert. In onze parkeergarages zijn we blijven investeren. Goede, sociaal veilige, bereikbare en duurzame parkeervoorzieningen zijn namelijk essentieel. Dat geldt overigens ook voor onze inpandige fietsenstallingen. Flinke stappen zijn gezet met betrekking tot de realisatie van de fietsenstalling Grote Markt (Groothandelshuis) en de uitbreiding van de fietsenstalling bij station Groningen Europapark.
Op het gebied van verkeersveiligheid blijven we ons richten op de kwetsbare verkeersdeelnemers, namelijk de voetganger en de fietser. Dat blijkt ook nog steeds nodig, want hoewel het totale aantal verkeersongevallen in onze gemeente in 2021 is afgenomen, geldt dat niet voor het aantal verkeersslachtoffers (gewonden en doden). Vooral het aantal fietsongevallen is toegenomen en dit baart ons zorgen. Om de verkeersveiligheid te verbeteren, hebben we ons ingezet op fysieke maatregelen, zoals op de Roderwolderdijk en de rotonde Johan van Zwedenlaan-Hoendiep, maar ook op verkeerseducatie. Ondanks de schoolsluitingen tijdens de lockdowns zien we dat het aantal deelnemers dat we hiermee bereiken groeit.