Corona heeft ook in 2021 een grote invloed gehad op het maatschappelijk leven, op onderwijs en opvang. Aan het begin van het jaar zijn scholen en kinderopvang een aantal weken gesloten geweest, in de loop van het jaar is voor groepen leerlingen regelmatig gebruik gemaakt van digitaal onderwijs als de omstandigheden er om vroegen. De personeelsbezetting op de scholen en in de opvang door corona-gerelateerde uitval is voor de organisaties een grote opgave.
We hebben samen met onze partners in 2021 een enorme inspanning geleverd om de negatieve sociale effecten van de coronacrisis op onze inwoners en de samenleving zo veel mogelijk te dempen. Er zijn verschillende maatregelen getroffen en acties ingezet. Aanvullend hierop is het Sociaal Perspectiefplan Corona ‘Iedereen doet mee in 050’ opgesteld. Met onze partners in onderwijs, zorg, sport en cultuur hebben we ons in de zomer ingezet om de sociale cohesie en de sociale basis te versterken langs 3 lijnen: Meedoen & Participeren, Veerkracht & Zorg en Gezonde & Actieve Leefstijl. Aansluitend hebben we de tijd genomen om te onderzoeken waar de samenleving verder echt behoefte aan heeft en is duidelijk geworden dat de coronamaatregelen als contrastvloeistof hebben gediend voor bestaande problematiek.
Samen met onze onderwijs- en opvangpartners hebben we toch ook in 2021 een aantal belangrijke stappen kunnen zetten om de doelen van het onderwijsprogramma te realiseren. In onze onderwijsagenda “Goed onderwijs voor iedereen – een leven lang gelijke kansen” brengen we een duidelijke focus aan in ons beleid aan de hand van drie actielijnen: Kwaliteit van het onderwijs, onderwijs als gelijkmaker en een leven lang ontwikkelen. Binnen deze actielijnen hebben zich in 2021 de nodige relevante ontwikkelingen voorgedaan, die we hier kort benoemen.
Samen met partners in de kinderopvang en het onderwijs zet de gemeente Groningen stevig in op het tegengaan van segregatie en bevorderen van gelijke kansen voor alle kinderen. In 2020 is het Maatschappelijk Akkoord voor sociale inclusie in het onderwijs ondertekend en de bijbehorende uitvoeringsagenda opgesteld. In 2021 is de uitvoeringsagenda uitgebreid door naast afspraken voor het primair onderwijs en de kinderopvang ook de afspraken met het voortgezet onderwijs er in op te nemen.
Daarnaast zijn we actief betrokken bij deGelijke Kansen Alliantie van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Ook binnen deze alliantie zetten we samen met onze onderwijspartners stevig in op het bevorderen van gelijke kansen voor alle kinderen. Het Rijk heeft de looptijd van de Gelijke Kansen Alliantie met twee jaar verlengd, ook met het oog op de verbinding met het Nationaal Programma Onderwijs.
We bevorderen ouderbetrokkenheid door de inzet van brugfunctionarissen. Veertien scholen in aandachtsgebieden binnen de gemeente Groningen hebben een brugfunctionaris. Ook twee scholen voor voortgezet onderwijs experimenteren met de inzet van de brugfunctionaris. De brugfunctionaris is de intermediair tussen ‘de wereld van school’ en ‘de wereld van thuis’. In 2021 vierde de brugfunctie het tienjarig bestaan middels een symposium en met het uitbrengen van het rapport over de doorontwikkeling van de brugfunctionaris in de gemeente Groningen.
Op basis van de zomeractiviteiten 2020 is in 2021 een integraal zomerplan ontwikkeld. Tijdens de vakantie worden in alle wijken tal van activiteiten georganiseerd met als doel een positief effect te hebben op het welzijn en welbevinden van kinderen en jongeren. Op deze wijze werken we tevens aan het terugdringen van eventuele achterstanden op cognitief en sociaal-emotioneel gebied. De doorontwikkeling in 2021 heeft er toe geleid dat de activiteiten zijn uitgebreid naar andere schoolvakanties.
Een stimulerende leeromgeving betekent ook differentiëren; kinderen hebben immers wisselende onderwijsbehoeften. Voor sommige leerlingen kan intensiveren of uitbreiden van onderwijstijd bijdragen aan betere kansen en meer plezier. Op meerdere onderwijslocaties in Groningen steken we meer tijd en energie in de nieuwe generatie en richten ons daarom op een brede sociaal-emotionele, cognitieve en motorische ontwikkeling onder de noemer verlengde schooldag. Dat doen we door in en rond de schooltijden meer werk te maken van bewegen, rekenen, taal, gezonde voeding, natuureducatie, wetenschap & techniek, cultuur, sociaal-emotionele ontwikkeling en beroepsleven. We streven naar 50 weken per jaar een schools en buitenschools programma voor optimale ontwikkelingskansen voor alle kinderen.
In 2021 is ingezet op het vergroenen van een aantal schoolpleinen. We werken daarbij samen met de scholen aan het groen- en klimaatbestendig inrichten van schoolpleinen. Het schoolplein draagt op die manier bij aan mogelijkheden voor sport, (buiten)educatie en aan een betere ontwikkeling en gezondheid van kinderen. De succesvol aangelegde schoolpleinen vormen de basis voor een subsidieregeling Groene schoolpleinen in 2022.
Met het Nationaal Programma Onderwijs stelt het kabinet voor de periode zomer 2021 – zomer 2023 8,5 miljard euro beschikbaar voor het hele onderwijs, van funderend tot en met hoger onderwijs. Hoofddoel van deze investering is het herstellen van de door corona veroorzaakte vertragingen bij leerlingen/studenten op cognitief en sociaal-emotioneel gebied en op het gebied van welbevinden binnen de looptijd van het programma. Wij hebben onze gemeentelijke aanpak vastgelegd in het Herstelprogramma Onderwijs "De tijd zal het leren".
Naast deze ontwikkelingen zijn er natuurlijk ook relevante ontwikkelingen op het terrein van de onderwijskansen en talentontwikkeling, onderwijshuisvesting, geletterdheid, voorkomen schooluitval en passend onderwijs. Dit staat bij de volgende deelprogramma's beschreven.