Baten en lasten in de jaarrekening

Gemeentefonds: gemeentelijk schuldenbeleid

Als onderdeel van het steun- en herstelpakket stelde het kabinet in 2020 en 2021 extra middelen voor het gemeentelijk schuldenbeleid en de bijzondere bijstand beschikbaar, gelet op de voorziene toename van de armoede- en schuldenproblematiek. Deze extra middelen stellen gemeenten in staat om hun inwoners waar nodig van dichtbij te blijven ondersteunen. Voor onze gemeente betekent dit een ontvangst van 927 duizend euro in 2021.

Gemeentefonds: participatie

Eerder heeft het kabinet de gemeenten, voor 1 maart tot 31 december 2020, middelen verstrekt voor het opvangen van de exploitatietekorten van de Sociale Werkbedrijven. Het kabinet stelt voor ditzelfde doel aanvullend nogmaals middelen beschikbaar voor de periode van 1 januari 2021 tot 1 oktober 2021. Het bedrag is toegevoegd aan de integratie-uitkering Participatie, via een verhoging van de Rijksbijdrage Wsw. Hiermee is ook het laatste gedeelte van de aangekondigde steun verleend. Wij ontvingen 692 duizend euro in 2021.

Gemeentefonds: crisisdienstverlening

Een deel van de middelen uit het steun- en herstelpakket ter ondersteuning van de economie wordt beschikbaar gesteld aan de 35 arbeidsmarktregio’s. Groningen is hiervoor centrumgemeente. Het betreft aanvullende middelen voor gemeenten om werkloosheid te bestrijden. In totaliteit ontving onze gemeente in haar hoedanigheid als centrumgemeente 1,987 miljoen euro in 2021.

Gemeentefonds: werkgelegenheid Groningen

De gemeente Groningen ontving een impulsfinanciering van het Ministerie van SZW in 2020 en 2021 van respectievelijk 1,3 miljoen euro en 1,13 miljoen euro voor het 1000-banenplan. Het doel is werkgelegenheid die voortkomt uit de bouwopgave van de aardbevingsschade (herstelwerkzaamheden) ten goede te laten komen aan de werkzoekenden en bedrijven in het aardbevingsgebied.

Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandige Ondernemers (TOZO)

Door de lockdowns als gevolg van Corona zijn diverse zelfstandige ondernemers in financiële nood gekomen. De regering heeft voor deze ondernemers de financiële regeling Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandige Ondernemers (TOZO) in het leven geroepen. Het Rijk vergoedt de daadwerkelijk uitgekeerde uitkeringen levensonderhoud en bedrijfskredieten voor 100%. Het totale beschikbaar gestelde bedrag is 12,082 miljoen euro. 

Uitvoeringskosten TOZO

Voor de uitvoering van de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (TOZO) worden uitvoeringskosten gemaakt, onder andere inhuur extern personeel. Ter dekking van deze uitvoeringskosten wordt per TOZO regeling eenmalig een vergoeding ontvangen: per besluit van een aanvraag voor levensonderhoud 450 euro en per besluit aanvraag bedrijfskrediet 800 euro. In 2021 is er 943 duizend euro ontvangen van het Rijk voor uitvoeringskosten. Daar staat tegenover dat er 1,265 miljoen euro is uitgegeven aan uitvoeringskosten. 

Gemeentefonds: Tijdelijke ondersteuning noodzakelijke kosten (TONK)

De TONK is bedoeld voor huishoudens die door de huidige omstandigheden te maken hebben met een onvoorzienbare en onvermijdelijke terugval in hun inkomen, en die daardoor noodzakelijke (woon)kosten niet meer kunnen voldoen en waarvoor andere regelingen niet of onvoldoende soelaas bieden. via meicirculaire (1,451 miljoen euro) en septembercirculaire (4,363 miljoen euro) ontvingen we in 2021 5,814 miljoen euro.

Onttrekking reserve ESF

In 2021 is 1,0 miljoen euro ingezet ter dekking van het werkprogramma en 250 duizend euro als structurele dekking voor de bedrijfsvoeringskosten werk.

Vrijval verliesvoorziening Grondzaken

Vanuit de herzieningen en actualisaties van de grondexploitaties is de hoogte van de verliesvoorziening beoordeeld. De verliesvoorziening is verlaagd met een bedrag van 8,420 miljoen euro.

Opbrengst grondverkopen

Zie voor onderbouwing de toelichting in de paragraaf Grondzaken

Winsten uit grondexploitaties

Zie voor onderbouwing de toelichting in de paragraaf Grondzaken

Verkoop panden

In 2021 is het pand aan de Jacobijnerstraat verkocht. De boekwinst op het pand bedraagt circa 921 duizend euro, waarvan, 550k is bestemd voor de reserve Nieuwbouw VMBO ter dekking van de kapitaallasten.

Onttrekking reserve Onderwijshuisvesting

Aan deze reserve is 675 duizend euro onttrokken ten behoeve van Onderwijshuisvesting Groningen Zuid.

Gemeentefonds: Perspectief jeugd en jongeren

Voor jongeren is het essentieel om elkaar fysiek te kunnen ontmoeten. Het kabinet wil een impuls aan gemeenten geven om samen met jongeren, lokale organisaties en evenementensector volledig corona-proof kleinschalige activiteiten te programmeren op het gebied van cultuur, sport en andere zinvolle vrijetijdsbesteding. Gemeenten ontvangen hiervoor extra middelen voor de inzet van jongerenwerkers in achterstandswijken. Wij ontvingen in 2021 een bedrag van 334 duizend euro met betrekking tot 2020 en 311 duizend euro voor 2021.

Gemeentefonds: Specialistische jeugdzorg

Het kabinet heeft voor het jaar 2021 middelen beschikbaar gesteld voor acute problematiek in de jeugdzorg. Hiervan is een deel beschikbaar met als oogmerk dat gemeenten hierdoor in staat worden gesteld om extra inzet en regie te kunnen voeren op het voorkomen en aanpakken van wachttijden van (regionaal) ingekochte specialistische jeugdzorg op basis van goede data, zodat kwetsbare kinderen de hulp krijgen die ze nodig hebben. Wij ontvingen 688 duizend euro in 2021.

Woonboot opvang vreemdelingen

We ontvingen in 2021 van het Rijk een vergoeding voor de huur van een extra assielzoekersboot ad 1,346 miljoen euro. 

Gemeentefonds: Dak- en thuislozen

Het kabinet wil dak- en thuisloosheid zoveel mogelijk voorkomen en ervoor zorgen dat niemand op straat hoeft te slapen. Voor de aanpak van dak- en thuisloosheid stelt het kabinet een financiële impuls beschikbaar. Bij de decembercirculaire 2020 is hiervoor 1,7 miljoen voor 2021 beschikbaar gesteld. Daarnaast is bij de meicirculaire nog eens 427 duizend euro ontvangen met als doel om daklozen zo snel mogelijk van een woonplek te voorzien. Als gevolg van de coronacrisis is er namelijk een toename in het aantal daklozen. 

Gemeentefonds: Maatschappelijke opvang

Aan de decentralisatie-uitkering Maatschappelijke opvang wordt door het Rijk in 2021 een bedrag van 80,8 miljoen euro toegevoegd. In onze hoedanigheid als centrumgemeente ontvingen we 3,596 miljoen euro in 2021.

Gemeentefonds: Landelijke vreemdelingen voorzieningen

Onze gemeente ontvangt incidentele middelen van het Rijk voor  de ontwikkeling van Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen (LVV) waar vreemdelingen zonder recht op verblijf of rijksopvang begeleid worden naar een bestendige oplossing voor hun situatie, waarbij hen onderdak wordt geboden. In 2021 hebben we hiervoor 3,891 miljoen euro ontvangen.

Gemeentefonds: Continuïteit zorg, meerkosten

De VNG en het Rijk hebben afgesproken dat meerkosten binnen het sociaal domein (Jeugdwet en Wmo) als gevolg van de coronapandemie in 2021 door het Rijk worden gecompenseerd. Wij ontvingen 348 duizend euro in 2021 voor meerkosten jeugdzorg, voor de meerkosten Wmo ontvingen we 244 duizend euro in 2021.

Specifieke uitkering Fier

In het kader van de landelijke aanpak van huiselijk geweld vindt de specialistische opvang van slachtoffers eergerelateerd geweld en loverboy plaats in Tilburg (Sterk Huis) en in Leeuwarden (Fier). De hiervoor beschikbare incidentele rijksmiddelen worden in 2021 via een specifieke uitkering (SPUK) toegekend. Aangezien onze gemeente voor dit jaar de kassiersfunctie voor het landelijk expertise- en behandelcentrum Fier gaat uitvoeren, ontvingen we hiervoor een bedrag van 2,836 miljoen euro. 

Onttrekking reserve Cofinanciering investeringsfonds

In de begroting 2021 is een onttrekking van 29 duizend euro opgenomen voor het opruimen van rubber infill. Er is 155 duizend euro onttrokken voor het oplossen van knelpunten, 989 duizend euro voor project Gelijk Speelveld, 125 duizend euro ter aanvulling van het subsidiebudget en 103 duizend euro voor bodemonderzoek ten behoeve van de vervanging van enkele velden op West End.

Gemeentefonds: Lokale cultuur

Ter ondersteuning van de lokale culturele infrastructuur heeft het kabinet via 3 circulaires middelen ter beschikking gesteld. In totaal ontving de gemeente Groningen een bijdrage van 5,172 miljoen euro.

Onttrekking reserve kapitaallasten

Een bedrag van 1,0 miljoen euro is bij de primitieve begroting onttrokken ter dekking van de begroting. Het betreft de vrijval Transferium Hoogkerk dat bij nacalculatie een voordeel opleverde. 

Onttrekkingen reserve SIF

Aan deze reserve is 187 duizend euro onttrokken ten behoeve van verkeersveiligheid 2021 en 2022 en 69 duizend euro voor Wijkvernieuwing.

Meeropbrengst bouwleges

In 2021 is er incidenteel voor 2,951 miljoen euro meer aan bouwleges gerealiseerd dan begroot. De kosten die samenhangen met de bouwleges zijn hierdoor ook toegenomen (1,16 miljoen euro hoger dan begroot).

Onttrekkingen reserve SIF

Van deze reserve is 2,0 miljoen euro ingezet voor invulling van de taakstelling om subsidies te verwerven.

Onttrekkingen reserve SIF

Aan deze reserve is 400 duizend euro onttrokken voor SIF Groen en 30 duizend euro ten behoeve van Herinrichting Nieuwe Boteringestraat.

Gemeentefonds: Verkiezingen

Het kabinet stelt een aanvullende compensatie ter beschikking aan gemeenten in verband met de maatregelen die vanwege COVID-19 aanvullend noodzakelijk zijn voor de Tweede Kamerverkiezing. Deze compensatie is bedoeld voor onder meer de extra organisatie, het inrichten van stemlokalen en instellen van stembureaus voor vervroegd stemmen, het drukken, opslaan en beveiligen van stembescheiden, de portokosten van  brief-stembescheiden, het instellen van afgiftepunten en van briefstembureaus. Groningen ontvangt 270 duizend euro in 2021.

Onttrekkingen Algemene Reserve

Zie de toelichting bij de reserves.

Onttrekkingen Algemene Bestemmingsreserve

Zie de toelichting bij de reserves.

Vrijval voorziening Pensioenen wethouders

Aan het einde van het jaar kan worden bepaald wat de benodigde pensioenvoorziening voor (oud-)wethouders moet zijn. Door een hogere rentestand en wijzigingen in het deelnemersbestand kon een bedrag van 1,558 miljoen euro vrijvallen. Hierdoor was ook de begrote dotatie aan de voorziening ad 300 duizend euro niet nodig. 

Gemeentefonds: Impuls integraal werken

In de reactie van het kabinet op het rapport Ongekend onrecht van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) is toegelicht dat naast de hersteloperatie voor getroffen ouders en kinderen, ook maatregelen nodig zijn die structureel tot brede verbeteringen in beleid en uitvoering moeten leiden. Onderdeel hiervan is het versterken van de dienstverlening bij alle onderdelen van de overheid, waaronder de gemeenten. Voor Impuls integraal werken ontvangen we in verband hiermee 571 duizend euro.

Vrijval voorziening Reorganisatie

De reorganisatievoorziening (of voorziening frictiekosten) dient voor de dekking van kosten van boventalligheid als gevolg van reorganisaties. De hoogte van de voorziening is overeenkomstig het bestaande beleid per 31 december opnieuw bepaald. Er was sprake van een vrijval van 561 duizend euro als gevolg van geplaatste kandidaten, vrijvallende WW verplichtingen of anderszins.

Onttrekking egalisatiereserve Instellingen in verband met concernaccres

Conform de t-2-systematiek is in de primitieve begroting 1,911 miljoen euro onttrokken. Aanvullend hebben we 2,0 miljoen euro onttrokken ter dekking van de gemeentebegroting en 400 duizend euro ter dekking van het tekort op de WIJ-organisatie.

Overige onttrekkingen reserves

Totaal incidentele baten

Crisisdienstverlening (Gemeentefonds)

Betreft incidentele uitgaven op de via het gemeentefonds ontvangen middelen voor dit onderwerp.

Werkgelegenheid Groningen (Gemeentefonds)

Betreft incidentele uitgaven op de via het gemeentefonds ontvangen middelen voor dit onderwerp.

Toevoeging reserve ESF

In 2021 is een bedrag van 1,801 miljoen euro in de reserve gestort ter dekking van deze structurele bedrijfsvoeringskosten.

Toevoeging reserve Werk in Zicht

Aan deze nieuw ingestelde reserve wordt 1,866 miljoen euro als voorbeslag op de rekening 2021 toegevoegd. Eveneens wordt 288 duizend euro toegevoegd met betrekking tot het project Kansrijk opleiden.

Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandige Ondernemers (TOZO)

Dit betreft de uitgaven met betrekking tot de uitkering TOZO die bij de incidentele baten reeds is toegelicht.

Uitvoeringskosten TOZO

Voor de uitvoering van de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (TOZO) worden uitvoeringskosten gemaakt, onder andere inhuur extern personeel. Ter dekking van deze uitvoeringskosten wordt per TOZO regeling eenmalig een vergoeding ontvangen: per besluit van een aanvraag voor levensonderhoud 450 euro en per besluit aanvraag bedrijfskrediet 800 euro. In 2021 is er 943 duizend euro ontvangen van het Rijk voor uitvoeringskosten. Daar staat tegenover dat er 1,265 miljoen euro is uitgegeven aan uitvoeringskosten. 

Tijdelijke ondersteuning noodzakelijke kosten (TONK) (Gemeentefonds)

Betreft uitgaven op de via het gemeentefonds ontvangen middelen voor dit onderwerp.

Toevoegingen reserve Kapitaallasten

Aan deze reserve is 608 duizend euro toegevoegd voor Herontwikkeling locatie St Jansstraat/herhuisvesting VRIJDAG.

Herstelagenda Groningen Vooruit

In juni 2021 heeft de raad besloten 3,5 miljoen euro beschikbaar te stellen voor de uitvoering van de Herstelagenda “Groningen vooruit”. Deze agenda richt zich op sectoren en plekken waar de coronacrisis grote economische impact heeft gehad. Het plan is flexibel ingestoken, meegroeiend met de versoepelingen, en kan worden aangepast  wanneer nodig. In 2021 is hiervan 933 duizend euro besteed, waarvan 405 duizend euro betrekking heeft op dit deelprogramma. Dit meerjarige project heeft betrekking op de jaren 2021 en 2022.

Toevoeging reserve Onderwijshuisvesting

In de primitieve begroting 2021 is het overschot binnen het programma 'Onderwijshuisvesting' (2,195 miljoen euro) als toevoeging opgenomen. Via begrotingswijziging is deze toevoeging aan deze reserve met 1,248 miljoen euro verlaagd. 

Toevoeging reserve Zernike College

De toevoeging van 1,186 miljoen euro betreft het (via het gemeentefonds ontvangen) financiële voordeel van omschakeling van de Harense locaties van het Zernike College van dislocaties tot nevenvestigingen. 

Toevoeging reserve Nieuwbouw VMBO

Een deel van een incidentele verkoopopbrengst (Jacobijnerstraat, zie bij incidentele baten) is in de reserve gestort ter dekking van de kapitaallasten MFA de Wijert. Het gaat om 550 duizend euro.

Toevoegingen reserve Kapitaallasten

Ten behoeve van Groene Wei is het niet bestede deel van de intensiveringsmiddelen ad 394 duizend euro aan deze reserve toegevoegd ter dekking van kapitaallasten.

Specialistische jeugdzorg (Gemeentefonds)

Betreft uitgaven op de via het gemeentefonds ontvangen middelen voor dit onderwerp.

Specifieke uitkering Fier

In het kader van de landelijke aanpak van huiselijk geweld vindt de specialistische opvang van slachtoffers eergerelateerd geweld en loverboy plaats in Tilburg (Sterk Huis) en in Leeuwarden (Fier). De hiervoor beschikbare rijksmiddelen worden in 2021 via een specifieke uitkering (SPUK) toegekend. Aangezien onze gemeente voor dit jaar de kassiersfunctie voor het landelijk expertise- en behandelcentrum Fier gaat uitvoeren, ontvingen we hiervoor een bedrag van 2,836 miljoen euro, welke volledig is besteed.

Landelijke vreemdelingen voorzieningen (Gemeentefonds)

Betreft uitgaven op de via het gemeentefonds ontvangen middelen voor dit onderwerp.

Woonboot opvang vreemdelingen

Door Corona moest een extra woonboot voor asielzoekers worden gehuurd ad 1,509 miljoen euro. Niet alle kosten zijn volledig door het Rijk vergoed, waardoor een nadeel van 161 duizend euro ontstaat.

Dak- en thuislozen (Gemeentefonds)

Betreft incidentele uitgaven op de via het gemeentefonds ontvangen middelen voor dit onderwerp.

Continuïteit zorg, meerkosten (Gemeentefonds)

Betreft incidentele uitgaven op de via het gemeentefonds ontvangen middelen voor dit onderwerp.

Lokale cultuur (Gemeentefonds)

Betreft incidentele uitgaven op de via het gemeentefonds ontvangen middelen voor dit onderwerp.

Herstelagenda Groningen Vooruit

In juni 2021 heeft de raad besloten 3,5 miljoen euro beschikbaar te stellen voor de uitvoering van de Herstelagenda “Groningen vooruit”. Deze agenda richt zich op sectoren en plekken waar de coronacrisis grote economische impact heeft gehad. Het plan is flexibel ingestoken, meegroeiend met de versoepelingen, en kan worden aangepast  wanneer nodig. In 2021 is hiervan 933 duizend euro besteed, waarvan 208 duizend euro betrekking heeft op dit deelprogramma. Dit meerjarige project heeft betrekking op de jaren 2021 en 2022.

Herstelagenda Groningen Vooruit

In juni 2021 heeft de raad besloten 3,5 miljoen euro beschikbaar te stellen voor de uitvoering van de Herstelagenda “Groningen vooruit”. Deze agenda richt zich op sectoren en plekken waar de coronacrisis grote economische impact heeft gehad. Het plan is flexibel ingestoken, meegroeiend met de versoepelingen, en kan worden aangepast  wanneer nodig. In 2021 is hiervan 933 duizend euro besteed, waarvan 250 duizend euro betrekking heeft op dit deelprogramma. Dit meerjarige project heeft betrekking op de jaren 2021 en 2022.

Toevoegingen reserve Kapitaallasten

Via begrotingswijzigingen zijn er toevoegingen geweest voor de volgende projecten: Verkeersveiligheid 2021 en 2022 (433 duizend euro), Nieuw fietspad Platvoetspad (101 duizend euro), Aanleg verbindende bruggen Paddepoel (175 duizend euro) en Uitvoering 4 projecten verbetering fietsnetwerk (65 duizend euro).

Aardgasvrije wijken (Gemeentefonds)

Betreft uitgaven op de via het gemeentefonds ontvangen middelen voor dit onderwerp.

Extra kosten in verband met meeropbrengst bouwleges

In 2021 is er incidenteel voor 2,951 miljoen euro meer aan bouwleges gerealiseerd dan begroot (zie baten). De incidentele kosten die samenhangen met de bouwleges zijn hierdoor ook toegenomen (1,16 miljoen euro hoger dan begroot).

Verlies uit grondexploitaties

Zie voor onderbouwing de toelichting in de paragraaf Grondzaken

Toevoegingen reserve Kapitaallasten

Aan deze reserve is binnen dit deelprogramma 1,2 miljoen euro toegevoegd voor Wijkvernieuwing Sunny Selwerd en 50 duizend euro voor Caspomor Park.

Kermisexploitantenterrein

Voor de kosten van bodemsanering en het tijdelijk verplaatsen van woonwagens op het Kermisexploitantenterrein aan de Helperwestsingel zijn in 2021 incidenteel middelen beschikbaar gesteld (1,775 miljoen euro). De besteding hiervan was 799 duizend euro in 2021. De werkzaamheden worden in 2022 vervolgd.

Toevoegingen reserve Kapitaallasten

Aan deze reserve is binnen dit deelprogramma 300 duizend euro toegevoegd voor Wijkvernieuwing Sunny Selwerd en 180 duizend euro voor Herinrichting Nieuwe Boteringestraat.

BCF Riolering

We hebben een incidentele last moeten nemen in verband met onjuiste verwerking van BTW op investeringen binnen riolering. 

Herstelagenda Groningen Vooruit

In juni 2021 heeft de raad besloten 3,5 miljoen euro beschikbaar te stellen voor de uitvoering van de Herstelagenda “Groningen vooruit”. Deze agenda richt zich op sectoren en plekken waar de coronacrisis grote economische impact heeft gehad. Het plan is flexibel ingestoken, meegroeiend met de versoepelingen, en kan worden aangepast  wanneer nodig. In 2021 is hiervan 933 duizend euro besteed, waarvan 70 duizend euro betrekking heeft op dit deelprogramma. Dit meerjarige project heeft betrekking op de jaren 2021 en 2022.

Verkiezingen (Gemeentefonds)

Betreft incidentele uitgaven op de via het gemeentefonds ontvangen middelen vanwege corona voor dit onderwerp.

Toevoegingen Algemene Reserve

Zie de toelichting bij de reserves.

Naheffing belastingdienst

De Belastingdienst voert een boekenonderzoek uit met betrekking tot de verrekende BTW en ingehouden loonbelasting over de jaren 2015 t/m 2018. Dit onderzoek is inmiddels ten dele uitgevoerd. De Belastingdienst heeft in november 2021 aangegeven nog geen concreet zicht te hebben op afronding van het onderzoek. Gedurende het onderzoek heeft de Belastingdienst een aantal onvolkomenheden geconstateerd. Een deel van deze constateringen is terecht. De financiële gevolgen levert voor dit programma een incidentele last op van 4,2 miljoen euro.

Toevoegingen reserve Kapitaallasten

Aan deze reserve is binnen dit deelprogramma 22 duizend euro toegevoegd ter dekking kapitaallasten Revitalisering Stadhuis.

Schades aan derden

Er is een bedrag van 671 duizend euro uitgekeerd aan gymzaal de Meet in Haren en 480 duizend euro aan gymzaal OBS Het Karrenpad.

E-suite

Ten behoeve van het meerjarig project (2021-2023) Migratie E-suite is 503 duizend euro uitgegeven.

Toevoeging egalisatiereserve Instellingen in verband met concernaccres

Conform de t-2-systematiek is in de primitieve begroting 3,296 miljoen euro toegevoegd, zodat we deze over 2 jaar kunnen toevoegen aan de subsidiebudgetten en deze kunnen verrekenen met de betreffende instellingen. Via dezelfde systematiek hebben we een bedrag van 1,911 miljoen euro onttrokken. Aanvullend hebben we 2,0 miljoen euro onttrokken ter dekking van de gemeentebegroting en 400 duizend euro ter dekking van het tekort op de WIJ-organisatie.

Overige toevoegingen reserves

Incidentele intensiveringsmiddelen

Dit betreft incidentele lasten waarvoor via de begroting tijdelijke intensiveringsmiddelen beschikbaar zijn gesteld voor het oplossen van incidentele knelpunten in het betreffende begrotingsjaar. Zie overzicht '9. Totaal overzicht Intensiveringen' voor meer informatie over de intensiveringsmiddelen.

Totaal incidentele lasten